Principe
Uw woning wordt verwarmd door een centrale verwarmingsketel die cv-water opwarmt dat m.b.v. een circulatiepomp door een leidingsysteem naar de diverse radiatoren wordt getransporteerd. Zodra de radiatoren warmer zijn als de kamertemperatuur gaan deze warmte afgeven aan de lucht in de kamer.
Doordat warme lucht uitzet en derhalve lichter is dan de lucht in de kamer stijgt de warme lucht boven de radiator tot aan het plafond, volgt het plafond tot dat de lucht is afgekoeld waarna de luchtkolom weer zal dalen tot op de vloer en zich zal bewegen richting de radiator.
Elke belemmering in bovenstaande luchtcirculatie zal derhalve een toename geven van het energieverbruik.
Bij voorbeeld het toepassen van een radiatorombouw beperkt de warmteafgifte van deze radiator met ca. 30%!
Een op de juiste wijze, conform de voorschriften geïnstalleerde en goed onderhouden cv-ketel is een veilig toestel.
De gemiddelde technische levensduur van een cv-ketel bedraagt ca. 10-15 jaar. Tijdens deze 15 jaar is het normaal dat met name bewegende, onderdelen defect kunnen raken als gevolg van slijtage en vervangen dienen te worden.
In tegenstelling tot wat men zou verwachten is elektronica als gevolg van warmteontwikkeling etc. ook aan slijtage onderhevig.
Vaak is het financieel bekeken onverstandig om aan een oudere ketel nog een dure reparatie te laten uitvoeren, de afschrijving van de reparatie over de restperiode van de levensduur van het toestel is dan vaak hoger dan de afschrijving van een nieuw toestel, zeker gezien de gemiddeld met een nieuw toestel te behalen besparing op het gasverbruik.
Een nieuwe cv-ketel zal in vrijwel alle gevallen een Hoog-rendementsketel worden welke bijna 100% van de opgenomen energie weer afgeeft aan de installatie.
Gemiddeld zal na het vervangen van een 15 jaar oude VR-ketel door een HR-ketel per jaar ruim een maandtermijn van de energierekening worden bespaard.
In folders van ketels wordt dit rendement vaak overduidelijk aangegeven doch in geval van een combiketel
is ook het rendement waarmee warmwater door het toestel wordt gemaakt ook niet onbelangrijk.
Dit warmwater-rendement ligt altijd (een stuk) lager dan het toestelrendement.
Bij vergelijking van toestellen loont het zeer de moeite dit in de overweging mee te nemen.
Dat er vaak toch nog (te) veel gas wordt verbruikt ligt derhalve praktisch nooit aan de ketel maar aan de cv-installatie, de wijze waarop de installatie wordt gebruikt of de regeling van de verwarming.
Elke moderne ketel is voorzien van de mogelijkheid om, met gebruikmaking van de juiste thermostaat, het afgegeven vermogen en daarmee het gasverbruik automatisch aan elke situatie aan te passen. Een zogenaamde Modulerende branderbesturing.
Het verschil tussen het wel of niet gebruiken van de modulerende branderbesturing bedraagt ca 6% gasverbruik.
Voorwaarde is wel dat de installatie, aangesloten op de ketel verder op correcte wijze is uitgevoerd en dat het toestel na het installeren goed wordt ingesteld.
In de praktijk wordt met name dat laatste nogal eens “vergeten”
In veel oude situaties is nog een zogenaamd 'open' toestel toegepast, feitelijk een toestel dat de benodigde verbrandingslucht vanuit de opstellingsruimte haalt.
Deze toestellen zijn altijd herkenbaar aan het gegeven dat er in het toestel geen rookgasventilator aanwezig is, er alleen een rookbuis aanwezig is.
De nadelen van een dergelijk toestel zijn evident, er is altijd een open verbinding tussen de vlammen en de woning, het toestel vervuild aanzienlijk meer als gevolg van stof etc. in de verbrandingslucht en er bestaat bij onvoldoende toevoer van verbrandingslucht altijd de mogelijkheid op roetvorming in het toestel en CO-vorming.
Meerdere keren per maand treffen wij bij nieuwe klanten nog recent geïnstalleerde open toestellen aan ondanks dat het toepassen hiervan in vrijwel alle gevallen sinds 1987 niet meer is toegestaan!
CV-installaties kunnen zijn uitgevoerd met luchtverwarming, een systeem van kanalen en roosters, convectoren, radiatoren of vloerverwarming.
-Luchtverwarming
Luchtverwarming geeft in principe tegelijk frisse lucht doch het leidingsysteem zal in de loop van de jaren inwendig vervuilen en dan is er echt geen sprake meer van schone lucht.
Ziektekiemen en andere minder leuke huisgenoten voelen zich over het algemeen erg thuis in de warme, vuile en vochtige omgeving binnen het systeem.
Effectief reinigen van een kanalensysteem is zo goed als onmogelijk en eenmaal per 15-20 jaar vervangen is feitelijk de enige mogelijkheid.
Ook de luchtverwarmer dient regelmatig goed te worden gereinigd, met name de filters en de ventilatoren.
Een luchtverwarmingssysteem is daarnaast relatief moeilijker regelbaar en gaat in de loop der tijd wat meer energie verbruiken.
Ook is vervanging van de apparatuur kostbaarder dan het vervangen van een cv-ketel en is gecombineerd warmwater maken alleen mogelijk met separate apparatuur.
-Convectoren
Convectoren, in een put of tegen de wand kenmerken zich door een zeer kleine water inhoud.
Deze elementen worden dus snel warm (en snel koud) waardoor er een wat onrustig temperatuursverloop in de ruimte is.
Daarnaast is het erg belangrijk te weten dat een convector pas optimaal werkt bij een relatief hoge watertemperatuur, boven de 60 graden, een HR-ketel echter werkt optimaal tot het dauwpunt van de rookgassen, ca. 65 graden.
Een combinatie derhalve die feitelijk niet goed samengaat.
Bovendien geldt wanneer er sprake is van een convector in een put deze ruim 40% hoger energie verbruik
heeft dan een vergelijkbare radiator en er is vaak meer vervuiling in de put.
Het kost namelijk energie om de te verwarmen lucht door het rooster en in/en uit de put te krijgen.
Daarnaast geeft een convector, het woord zegt het al, alleen maar convectie en geen stralingswarmte af aan de ruimte.
In het algemeen zijn convectoren dus niet de ideale warmtelichamen.
-Radiatoren
Radiatoren zijn er in vele maten, uitvoeringen en kleuren.
Ondanks dat deze elementen altijd in het zicht geplaatst worden zijn zij een goed alternatief.
Radiatoren werken al bij een minimaal temperatuurverschil tussen de radiator en de ruimte, zijn goed regelbaar en mits van de juiste capaciteit en goed opgesteld geven ze een bevredigende warmteafgifte.
Bij het toepassen van een HR-ketel kunnen radiatoren wat groter worden gekozen zodat zij bij een lagere watertemperatuur voldoende afgifte hebben.
Tevens zijn radiatoren goed te combineren met vloerverwarming
-Vloerverwarming
Vloerverwarming heeft de afgelopen 15 jaar een grote vlucht genomen.
Er zijn legio klachten van mensen met vloerverwarming, veelal terug te brengen op een paar zaken.
Ten eerste wordt de installatie vaak aangelegd door de iemand met onvoldoende kennis van zaken.
Er wordt vaak gebruik gemaakt van verkeerde materialen.
Er wordt gebruik gemaakt van een verkeerde of verkeerd aangesloten regelunit.
Er wordt verkeerd gebruik gemaakt van de vloerverwarming, de meest voorkomende fout is het gebruik vloerverwarming als hoofdverwarming, waarbij alle radiatoren worden verwijderd terwijl de installatie ontworpen is ( zo er als aan is gerekend) als bijverwarming.
Er worden per groep te lange (dunne) slangen gebruikt.
Algemeen geldt dat een vloerverwarming hydraulisch neutraal op de cv-installatie dient te worden aangesloten, dat er 100% zuurstofdichte slangen dienen te worden gebruikt, dat de groepen niet langer mogen zijn dan ca 75 meter en dat het zeer aanbevelenswaardig is een 20-25% van de benodigde capaciteit uit te voeren middels een radiator.
Ook een vloerverwarming dient op maat te worden uitgerekend!
Alleen als rekening gehouden wordt met bovenstaande zal de installatie naar tevredenheid werken en energiezuiniger zijn dan elke andere vorm van verwarming.
Een vloerverwarming dient te werken met een lage watertemperatuur en een oppervlaktetemperatuur van maximaal 30 graden in een woonkamer en iets hoger in een badkamer.
De combinatie van vloerverwarming met radiatoren en een HR-ketel is optimaal.
Er bestaan tegenwoordig een aantal alternatieven voor een ketel en warmwatervoorziening.
Naast PV-zonlichtpanelen voor elektra bestaan zonlichtpanelen voor het opwarmen van warmwater.
Er zijn warmtepompen leverbaar welke uw huis met een rendement van 200-400% kunnen verwarmen en desgewenst kunnen koelen.
Er bestaan toestellen welke met een kleine gasmotor elektra en warmte kunnen opwekken met een zeer hoog rendement.
Het grote nadeel van al deze, op zich prima, ontwikkelingen is dat het investeringen met zich mee brengt welke in de praktijk betreffende een normaal woonhuis vrijwel nooit zullen leiden tot een financieel positief rendement.
Er zijn weer subsidies in aantocht die het mogelijk maken de investering te beperken.
Elke situatie blijft echter maatwerk en er dient zeer nauwkeurig te worden gerekend.
Bij stijgende energiekosten en dalende investeringen voor bovengenoemde alternatieven zal het financiele kantelpunt steeds dichterbij komen en in de nabije toekomst zullen deze derhalve gemeen goed gaan worden.
Op dit moment is dit echter nog niet het geval.
Een reden om toch te kiezen voor een alternatieve voorziening kan ideologie zijn of anderszins, laat u echter ten alle tijden goed informeren.
P. Volkman